Saturday, March 22, 2008

Wielka Sobota

W godzine Twojego chrztu
dziekuje Ci Chryste
za moj chrzest
za swieta wode
i za ogien swiety
za ramiona rodzicow
za dar swietej wiary
i za to ze choc niegodzien
zawsze jestem z Toba

W Wielka Sobote uroczyscie swieci sie wode i ogien. Poswiecona woda wykorzystywana jest przy udzielaniu Chrztu sw. Od ognia zapalany jest Paschal - swieca wielkanocna symbolizujaca zmartwychwstalego Chrystusa.
Bez watpienia najpopularniejszym i najbarwniejszym zwyczajem tego dnia jest swiecenie pokarmow, czyli tradycyjna swieconka. Poswiecenie pokarmow odbywa sie w kosciolach przed poludniem. Swieconke przygotowuje sie w koszyczku wiklinowym wyscielanym recznie haftowana biala serwetka, a przystrojonym bukszpanem i barwinkiem
W koszyczku powinny byc: Baranek Wielkanocny (z czerwona choragiewka z bialym krzyzem na niej), gotowane i obrane jaja, pisanki, chleb, sol, oselka masla, korzen chrzanu, kawalek kielbasy i kolacz lub mala drozdzowa babeczka.
Wielkanocne jaja zdobi sie czterema technikami, ktore daja tzw. pisanki, kraszanki, rysowanki lub klejanki. Pisanki powstaja, gdy woskiem wypisuje sie wzory na skorupce, a nastepnie gotuje sie je w farbie. Najpopularniejsze dekoracje to gwiazdki, wiatraczki, sloneczka, galazki, rozgi i jodelki.
Kraszanki to jednokolorowe jaja barwione naturalnymi barwnikami: na zolto - z mlodej kory jabloni, na purpurowo - z kory debu, na pomaranczowo i brazowo - z lupin cebuli, na zielono - z oziminy, na czarno - z kory olchowej.
Rysowanki powstaja poprzez wydrapanie igla wzoru na pomalowanym jaju, a wyklejanki poprzez oklejenie jaja kolorowymi kawalkami papieru lub tkanin.
Sobotni wieczor nalezy poswiecic na nakrycie stolu wielkanocnego. Wedlug dawnych podan stol ten powinien wygladac nastepujaco: centralne miejsce zajmuje Baranek Wielkanocny (ten sam ze swieconki) umieszczony wsrod murawy, czyli "trawy" wyhodowanej z owsa lub rzezuchy; wokol Baranka ustawia sie potrawy: pisanki, wedzona kielbasa, parzona kielbasa, wedzony lub gotowany boczek, szynka i inne wedliny, tarty chrzan bialy i czerwony z buraczkami, i na koncu ciasta.
Powszechna zasada bylo, ze jadla ma byc duzo. Na przyklad u wojewody Sapiehy w XVII w na stole wielkanocnym stalo czterech przeogromnych upieczonych dzikow, to jest tyle ile czesci roku. Kazdy dzik mial w sobie wieprzowine, alias szynki, kelbasy, prosiaka. Stalo tandem 12 jeleni pieczonych ze zlocistymi rogami nadzianych rozmaita zwierzyna. Te jelenie wyrazaly 12 miesiecy. Naokol byly ciasta sazniste, tyle, ile tygodni w roku, to jest 52, cale cudne placki, pierogi zmudzkie, mazury, a wszystko wysadzane bakaliami, za niemi bylo 365 babek, to jest tyle, ile dni w roku, kazda adorowana inskrypcjami, floresami, ze niejeden tylko czytal, a nie jadl (Janusz Szlezak, "Dawne i dzisiejsze obyczaje wielkanocne", GONIEC, 20-27 marca 2008).

11:23 Hrs. "Nikt nic nie wie. To jest czeski film" - mowi Szmajdzinski o Traktacie Lizbonskim i jego ratyfikacji w "Polish Studio".

18:22 Hrs. http://www.cp24.com/ pokazuje pogode w Toronto: Toronto's Weather Sunny Current Temp 0C.
Spogladam przez okno ma ogrodek. Bialy, pokryty sniegiem. Ale ze stolika na ganku snieg juz zniknal. A bylo tego prawie metr wysokosci. Jest slonecznie. Bialo i spokojnie.

18:24 Hrs. "Zapraszamy kardynala Stanislawa Dziwisza" - mowi o. Janusz Blazejak o obchodach 150-lecia przybycia Polakow do Kanady, ktore odbeda sie 14 czerwca tego roku w najstarszej polskiej parafii w Wilnie na Polskich Kaszubach.
O. Blazejak zauwaza, ze rzeczywiscie najstarszym pierwszym Polakiem, ktory osiadl sie w Kanadzie, w prowincji Quebec, byl szlachcic Wilk h. Nalecz, w 1752 roku.

14:11 Hrs. Siesta w lozu krolewskim. Isabel wklada mi czekoladowego lizaka Lindt w usta. Co za wymysl. Z zielona laseczka. Ssie sie go jak smoczka. Czytam "Abingdon Dictionary of Living Religions" Keith Crim o krzyzu.

CROSS (Ch). Ancient and widespread religious symbol, often of solar or cosmic significance, but especially identified with CHRISTIANITY, where it represents the redemptive import of JESUS' death as God's victory over sin and mortality. It is the principal Christian symbol.
Verbal references to the cross abound from earliest Christian times, but visual representations became frequent only after CONSTANTINE (d. 337) extended imperial favor to the church. A story from the later fourth century that the "true cross" on which Christ was crucified was found in JERUSALEM during Constantine's reign furthered this development. Initially the cross was portrayed chiefly as an emblem of vicrory associated more with Christ's transfiguration or resurrection than with his death. In contrast, medieval and later portrayals in the form of the CRUCIFIX - i.e., Christ on the cross - vividly represent his human suffering as the measure of God's care for humankind. The cross functions, then, as a symbol of both divine love and divine triumph ("Abingdon Dictionary of Living Religions").

21:36 Hrs. Widze ksiezyc w pelni przez okno + zrywam kartke z kalendarza. Dzisiaj sobota. 22 marca 2008. Imieniny Katarzyny, Boguslawa, Kazimierza, Baldwina, Pawla, Benwenuta, Turybiusza WIELKA SOBOTA

1908 - Urodzil sie Zbigniew Szmidt, inzynier architekt; w 1939 r. zostal zmobilizowany w stopniu porucznika i skierowany do 5. Pulku Artlerii Lekkiej we Lwowie; jeniec Starobielska zamordowany w Charkowie.

Otrzymalem swiateczna e-kartke od Leona z Warszawy (http://kartki.onet.pl/). Dzieki Bracie! Wesolego Alleluja i mokrego Dyngusa zyczymy tez Tobie!

No comments: