Saturday, February 10, 2024

SMIERC PRZEMYSLAWA II W

ROGOZNIE - obraz olejny Jana Matejki z 1876 r. Z koncem stycznia 1296 roku Przemyslaw II opuscil Poznan. Zblizal sie Wielki Post. Ostatnie dni karnawalu, zapusty, krol spedzil na hucznej zabawie w Rogoznie, 50 kilometrow na polnoc od Poznania. W Srode Popielcowa, 8 lutego nad ranem, zaspanych i opitych rycerzy z orszaku krola zaskoczyl atak bandytow wynajetych przez margrabiow brandenburskich. Poraniony ciezko przez napastnikow, Przemyslaw zostal uprowadzony, ale poniewaz opoznial ucieczke - zostal kilka kilometrow za Rogoznem dobity i porzucony. Sprawcy zbiegli na teren nieodleglej Marchii. Odnowione Krolestwo trwalo niespelna 33 tygodnie. Dlaczego, zapytamy najpierw, wolno nam stwierdzic tak stanowczo, ze za morderstwem polskiego krola stalo zlecenie brandenburskich margrabiow? Rocznik kapituly poznanskiej, cytowana juz Kronika oliwska, a takze prowadzony w zachodniopomorskim klasztorze cystersow Rocznik kolbacki sa tutaj zgodne. Potwierdzaja te wersje takze inne polnocnoniemieckie zrodla z XIV i XV wieku. Badacz historii Pomorza Zachodniego, Edward Rymar, ustalil nawet dane personalne wspomnianego w zrodlach bezposredniego mordercy krola. Nazywany w nich Jakubem Kaszuba byl faktycznie mieszczaninem, a nawet rajca szczecinskim, Jakubem de Guntensberg. Szczecin, z ktorego po 433 latach wyjdzie na swiat morderczyni Rzeczypospolitej, Zofia Fryderyka Augusta von Anhalt-Zerbst-Dornburg, znana bardziej jako caryca Katarzyna II, okazuje sie w tej nieszczesnej historii domem zabojcy Przemyslawa II, odnowiciela Krolestwa Polskiego. Nie mamy jednak powodu winic Szczecina. Musimy zastanowic sie nad motywami zleceniodawcow. Najwazniejsza w tej grupie osoba byla szczycaca sie szczegolnymi zaslugami w walce z Polakami postac margrabiego Ottona IV ze Strzala, przedstawiciela starszej, joannickiej linii dynastii askanskiej - margrabiow Brandenburg-Stendal. Juz w momencie przygotowan Przemyslawa II do koronacji, w pierwszej polowie czerwca 1295 roku Otton IV patronowal zjazdowi swoich krewniakow z obu linii margrabiow brandenburskich, jaki zorganizowal w Marchii Wkrzanskiej (na terenach oderwanych od Pomorza Zachodniego, na zachod od Odry). Przedmiotem spotkania musiala byc niepokojaca Brandenburczykow polityka Przemyslawa, a zwlaszcza krzepnaca pod jego zwierzchnictwem wiez Wielkopolski z Pomorzem Gdanskim, od dawna juz bedacym celem apetytow politycznych linii Brandenburg-Stendal. Wydany w pierwsza niedziele Wielkiego Postu roku 1296 dokument Ottona IV ze Strzala i jego brata, Konrada, wladcy Nowej Marchii, wskazuje, ze juz cztery dni po zabiciu Przemyslawa margrabowie brandenburscy byli w granicach Wielkopolski - dokument bowiem datowany jest w wielkopolskim Dobiegniewie. Margrabowie natychmiast po zabiciu polskiego krola siegali po zanoteckie ziemie wladztwa piastowskiego, o ktore walczyli jeszcze z ojcem Przemyslawa II i jego stryjem, Boleslawem Poboznym. Byc moze margrabiowie chcieli raczes uprowadzic Przemyslawa i zmusic go, sposobem znanym nam juz z tylu innych opisywanych tutaj przykladow - czyli przez uwiezienie, do przekazania dynastii askanskiej Pomorza Gdanskiego, albo polnocno-zachodniej czesci Wielkopolski, a moze jednej i drugiej ziemi. "Wyszlo" inaczej, jak to przy zamachach bywa. I trzeba bylo realizowac inny scenariusz: brac ile mozna, korzystajac z chwilowego zamieszania. Zamach jednak nie mogl sie udac bez pomocy z kregu polskich poddanych Przemyslawa. Ktos musial przeciez przekazac wynajetym przez Brandenburczykow zbirom, ze krol, praktycznie bezbronny bedzie sie bawil w zapusty blisko granicy z Marchia. Na ten temat rozpisuja sie zrodla z Polski poludniowej (m.in. Rocznik Traski, Rocznik malopolski), a takze roczniki ruskie i czeskie. Mowia one o udziale "swoich", czyli polskich czynnikow w zabiciu Przemyslawa, wskazujac oskarzycielskim palacem na przedstawicieli najzamozniejszych wielkopolskich rodow, najczesciej Zarembow, rzadziej - Naleczow. Jakie mogly byc dokladnie powody wewnetrznej, tak daleko posuwajacej sie opozycji przeciw wladcy Wielkopolski (i Pomorza) - mozemy tylko spekulowac. Pamietamy w kazdym razie bunt Zarembow przeciw Przemyslowi z roku 1284. Czy rok 1296 byl okazja do rewanzu za represje, jakie na przedstawicieli rodu spadly po tamtym, nieudanym buncie? W kazdym razie jacys polscy wspolpracownicy brandenburskiej zbrodni sie znalezli (Andrzej Nowak, "Dzieje Polski Tom 2 1202-1340 Od rozbicia do nowej Polski") *** Dzisiaj obchodzimy miesiecznice smolenska. Za zamordowanie prezydenta Polski Lecha Kaczynskiego h. Pomian i calego polskiego rzadu 10 kwietnia 2010 roku odpowiedzialni sa Putin i Tusk. Klamstwo smolenskie stworzone w celu zatuszowania tej zbrodni, jest obecnie oficjalnym dokumentem rosyjskim i polskim z tego zamachu.
*** "Najlepsza i najbardziej skuteczna forma modlitwy to rozaniec, pomagajaca osiagnac zycie wieczne. To lekarstwo na zlo, najwazniejsza z lask otrzymanych od Boga. Nie ma korzystniejszej modlitwy" - PAPIEZ LEON XIII.

No comments: