Thursday, February 20, 2025

Dziś studiowałem najnowszy

nabytek. "Ilustrowana swiatowa encyklopedia nozy, mieczy, wloczni i sztyletow" ("The illustrated world encyclopedia of knives, swords spears & daggers"). Co za fascynujacy swiat bialej ostrej broni. Wysmienicie zaprezentowana historia broni i ilustracje egzemplarzy. Autorzy encyklopedii Harvey J S Withers i Dr Tobias Capwell przedstawili historie broni bialej z bardzo imperialno-centrycznej pozycji. Glownie oczami imperiow brytyjskiego, rosyjskiego, niemieckiego i austrio-wegierskiego. Z polonikow to jak zwykle husaria, no i jej szabla jakiej uzywala. Wzmianka, ze na tej szabli wzorowali brytyjczycy swoja szable dla lekkiej kawalerii. *** Mroz. Nie wychodzilem z mieszkania i z pizamy. Oddalem sie studiom, medytacji i treningowi. *** OSMIESZYC RUSKIEGO TYRANA PO POLSKU. Tyrani z reguly nie lubia osmieszania, kpin i szyderstw z siebie. Hitler chcial wlasnymi rekoma zabic Chaplina, jakby Niemcy podbili USA. Putin tez, wolaby jak Stalin, zeby go brano na powaznie i sie go balo. A tu Partyk Vega nakrecil film o tyranie pt. "Putin".
*** STATUT LASKIEGO. Prawdziwym kreatorem tego najwazniejszego aktu z okresu panowania krola Aleksandra Jagiellonczyka byl jego kanclerz, Jan Laski. Ow pozniejszy arcybiskup gnieznienski i prymas spedzil lata w sluzbie krolewskiej, wykazujac sie najlepszymi cechami panstwowca, "statysty", czyli czlowieka, ktory w sercu nowsi wartosc, jaka jest panstwo, i wszystkie swoje wysilki kierunkuje dla jego dobra. Zwolany przez krola na poczatku 1501 roku sejm w Radomiu mial sie stac wlasnie pod kanclerska reka Jana Laskiego zgromadzeniem, ktore doprowadzilo do uchwalenia konstytucji, zapisanej w naszej historii i w naszej pamieci za pomoca dwoch slow zaczerpnietych z jego pierwszego artykulu, ktory brzmial: "Poniewaz prawa ogolne i ustawy publiczne dotycza nie pojedynczego czlowieka, ale calej wspolnoty ludu, (...) przeto postanowilismy, iz odtad na potomne czasy NIC NOWEGO (NIHIL NOVI) stanowionym byc nie ma przez nas i naszych nastepcow bez wspolnego zezwolenia senatorow i poslow ziemskich, co by bylo z ujma i ku ciazeniu Rzeczypospolitej oraz z czyjakolwiek szkoda prywatna tudziez zmierzalo ku zmianie prawa ogolnego i wolnosci publicznej". Rzecz to byla niezwykla, wspaniala - oto krol zaprzysiegal prawo, ktore wiazalo jego wladze z wladza senatu oraz szlachty, poslow, czyli reprezentantow "ludu". Powstawala prawdziwie rozumiana Res Publica. Rzecz Pospolita, "rzecz wspolna". Rodzila sie wspolnota polityczno-panstwowa oparta na kodyfikujacym to prawie. Od tego momentu bowiem kazde nowe prawo wymagalo politycznego konsensusu miedzy krolem, rada (czyli de facto senatem) oraz sejmem. Uchwalono konstytucje nihil novi 30 maja - los chcial, ze takze w maju, lecz kilka wiekow pozniej uchwalono konstytucje, ustawa panstwowa, ktora weszla do historii pod nazwa Konstytucji 3 maja. Ale ta juz nowozytna konstytucja miala przeciez poczatek w tej jagiellonskiej. Co wiecej, takze wowczas w Radomiu uchwalono, ze prawo wchodzi w zycie w momencie jego opublikowania. A wreszcie postnowiono wydrukowac je w zbiorze ustaw, zas piecze nad tym zadaniem powierzono kanclerzowi Janowi, ktory doprowadzil do tego w drukarni Hallera w Krakowie, w roku 1506. Tak powstal slynny "Statut Laskiego", do ktorego dodano, nadmienmy, tekst "Bogurodzicy". Prawo Rzeczypospolitej spajaly Duch i Tradycja (Tomasz Lysiak, "Od Wilna do Radomia, czyli Aleksander Jagiellonczyk i Nihil Novi. Wielki Ksiaze Litewski. W kryptach znajdujacych sie w podziemiach wilenskiej katedry pw. ss. Stanislawa i Wladyslawa odnaleziono poruszajacy serce i wyobraznie Polakow skarb - insygnia grobowe Aleksandra Jagiellonczyka, krola Polski i wielkiego ksiecia litewskiego, oraz Elzbiety Habsburzanki, pierwszej zony Zygmunt Augusta, a takze drugiej zony tegoz, slynnej Barbary Radziwillowny. Postac Aleksandra pozostaje, nie bez racji, w cieniu innych wielkich panujacych czlonkow dynastii Jagiellonow. Krol ten ma zla opinie u historykow. Rzadzil krotko - od 1501 do 1505 roku. Ale to za jego panowania doszlo do jednego z najwazniejszych wydarzen w historii powstawania instytucji rzadowych i okreslajacych ustroj praw - konstytucji nihil novi", GAZETA POLSKA, 15 stycznia 2025). *** "Lubiezne kobiety sadza, ze wszyscy mezczyzni sa zwyrodnialcami" - MICHAL CHOROMANSKI.

No comments: